ΘΕΑΤΡΟ «ΠΡΟΒΑ» «Φλαντρώ» του Παντελή Χορν Τραγωδία του Πόθου

ΠΡΕΜΙΕΡΑ Πέμπτη  29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Τη φετινή χειμερινή περίοδο, η Κεντρική Σκηνή του θεάτρου «ΠΡΟΒΑ» (Αχαρνών και Ηπείρου 39, τηλ: 210-8818.117, 210-8818.326) θα παρουσιάσει τη «Φλαντρώ» του Παντελή Χορν, ένα έργο πρωτοπόρο για την εποχή του, προκλητικό και τολμηρό, που κάνει πρεμιέρα την Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2007.

Το έργο γράφτηκε το 1925 και παρουσιάστηκε στο θέατρο για πρώτη φορά από τη Μαρίκα Κοτοπούλη. Η κριτική το θεωρεί ως ένα από τα καλύτερα έργα της νεοελληνικής δραματικής παραγωγής.

Πρόκειται για μια τραγωδία του πόθου που έχει ως ηρωίδα τη Φλαντρώ, ένα θηλυκό που φτάνει να αγνοεί τους νόμους της φύσης και του μέτρου. Άλλωστε και το όνομα Φλαντρώ σημαίνει φίλανδρος, από το ‘άντρας’ και ‘φιλώ’, δηλ. είναι η γυναίκα που αγαπά τον άντρα. Ο Παντελής Χόρν θεωρεί ότι το σεξουαλικό στοιχείο είναι καθοριστικός παράγοντας της ανθρώπινης μοίρας, ερευνά τις περιοχές που υπερβαίνουν τη φυσική τάξη των πραγμάτων και αναδεικνύει τους λόγους που μπορούν να καταστρέψουν μια ζωή. Η Φλαντρώ μη μπορώντας να σμίξει ερωτικά με το αντικείμενο του πόθου της, τον Σερδάρη, τον σκοτώνει. Είναι η μόνη ηδονή όπου μπορεί να διοχετευτεί το πάθος της.

Η ιστορία

Το έργο διαδραματίζεται σ’ ένα νησί του Αιγαίου. Η αρχόντισσα Φλαντρώ έχει δυο κόρες, τη Χρύσω, από τον πρώτο της γάμο, και τη Μυρτώ, από το δεύτερο άντρα της, ο οποίος, αφού την κακομεταχειρίστηκε, της εμπιστεύτηκε πριν πεθάνει τη Γαρουφαλιά, το νόθο παιδί του. Στο νησί ζει κι ένας περίφημος καρδιοκατακτητής, ο Νότης Σερδάρης, που πλάνεψε πολλές γυναίκες- γι’ αυτό και τώρα κρύβεται, καθώς τα παλικάρια του χωριού ζητούν να τον σκοτώσουν. Η Φλαντρώ είναι ερωτευμένη μαζί του και επιδιώκει να τον παντρέψει με την πρώτη της κόρη, τη Χρύσω, έτσι ώστε να βρίσκεται κοντά του. Το σχέδιό της ανατρέπεται όταν ένας αμοιβαίος έρωτας γεννιέται ανάμεσα στο Νότη Σερδάρη και τη Μυρτώ. Τυφλωμένη από το ανικανοποίητο πάθος της, όταν εκείνος την αρνείται, η Φλαντρώ τον παραδίδει στο αγριεμένο πλήθος που τον σκοτώνει. Έτσι ο αγαπημένος της δεν ανήκει πια σε καμιά γυναίκα.

Ο Γρηγόρης Ξενόπουλος γράφει: […] «θεωρώ τον Παντελή Χορν  ως τον καλύτερο που φάνηκε στην Ελλάδα μετά τον Ψυχάρη και τον Παλαμά.  Δεν θυμούμαι τον Χορν ούτε από το Φιντανάκι ούτε από το Μελτεμάκι, αλλά από τα άλλα, τα πιο άγνωστα, τα πιο απρόσιτα έργα του».

Η «Φλαντρώ» έχει ανέβει στην ελληνική θεατρική σκηνή από το Θίασο Μαρίκας Κοτοπούλη, 1925, με την Μαρίκα Κοτοπούλη στον κεντρικό ρόλο, το Εθνικό Θέατρο, 1979, σκηνοθεσία Ντίνος Δημόπουλος, με την Αλέκα Κατσέλη εναλλάξ με την Κάκια Παναγιώτου στον κεντρικό ρόλο, το Άρμα Θέσπιδος, 1980-1981, σκηνοθεσία Κωστής Μιχαηλίδης, με την Τιτίκα Νικηφοράκη, και το Θέατρο τση Ζάκυθος, 2003, σκηνοθεσία Βασίλης Νικολαΐδης, με την Τζένη Ρουσσέα.
Δραματουργική επεξεργασία-  Σκηνοθεσία     Σωτήρης Τσόγκας
Σκηνικά–κοστούμια     Μιχάλης Σδούγκος
Μουσική σύνθεση     Νίκος Χαριζάνος
Μελοποίηση και διδασκαλία τραγουδιών     Δημοσθένης Φιστουρής
Φωτισμοί     Γιάννης Μανιμανάκης
Βοηθός σκηνοθέτη     Έφη Κοσμά
Παίζουν οι Ηθοποιοί:

Μαίρη Ραζή (Φλαντρώ),  Νίκος Παπαδόπουλος (Νότης),  Άντρια Ράπτη (Μυρτώ)

Χρυσανθή Γεωργιάδου (Χρύσω),  Κοραλία Τσόγκα (Γαρουφαλιά)
Παραστάσεις     Πέμπτη: 7.30  μμ (λαϊκή)

Παρασκευή & Σάββατο:  9.15  μμ

Κυριακή:  7.30  μμ
Διάρκεια παράστασης:     100’
Τιμή εισιτηρίου:     20€,  Λαϊκή: 15€,  Φοιτητικά, ομαδικά:12€
Χωρητικότητα θεάτρου:      90 θέσεις
Ώρες ταμείου:     10.00 πμ – 9.30 μμ
Έναρξη παραστάσεων:     Πέμπτη 29 Νοεμβρίου

Από το Σημείωμα του Σκηνοθέτη Σωτήρη  Τσόγκα

«Το έργο αυτό του Παντελή Χορν, αν και έχει γραφτεί σχεδόν ένα αιώνα πριν, παραμένει πρωτοπόρο, προκλητικό και τολμηρό. Είναι μια σύγχρονη τραγωδία με εξαιρετική δομή (ειδικά η Γ΄ και η Δ΄ Πράξη, που εγγίζουν τα όρια της κλασσικής τελειότητος).  Πρόκειται για ένα αριστούργημα δραματικής σύνθεσης. Για ένα έργο, που μας βυθίζει στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής και μας αποκαλύπτει τα ανείπωτα, τα αόρατα και τα ανήκουστα.

Ο Χόρν, επικαλούμενος ένα μύθο από την παλιά ελληνική παράδοση, της μάνας, που αγαπούσε  τον αρραβωνιαστικό τής κόρης της και που, απ’ τη ζήλια της, έσφαξε την κόρη της, την έψησε και την πρόσφερε για να την φάει ο αρραβωνιαστικός της (ένα μύθο που δεν υπάρχει, όπως τον αναφέρει ο Χόρν, αλλά που παραλλαγές του χάνονται στα βάθη των αιώνων ως τα ΘΥΕΣΤΕΙΑ ΔΕΙΠΝΑ), μας δείχνει με το έργο του τον δρόμο για την άβυσσο, που κρύβει μέσα του ο άνθρωπος.

Η «Φλαντρώ» μοιάζει με «Το Σπίτι της Μπερνάρντα ΄Αλμπα», όμως επιφανειακά. Στην ουσία τα δύο αυτά έργα διαφέρουν όχι μόνο γιατί το Αρσενικό απουσιάζει από το έργο του Λόρκα –ενώ στην «Φλαντρώ» όχι-, αλλά κυρίως γιατί η Μπερνάρντα εκπροσωπεί αμιγώς και υπερασπίζεται μέχρι τέλους τις δυνάμεις του Δέοντος εναντίον των δυνάμεων του Πάθους, την Τάξη κόντρα στην Αναρχία, το Πνεύμα (ιδέα) κατά της Φύσεως. Στο έργο όμως του Χόρν, η Φλαντρώ παρασύρεται από τα αβυσσαλέα πάθη της. Εδώ οι ήρωες κρατούν «μυστικά» από τον συγγραφέα και το κοινό, εδώ η τραγωδία συντελείται στο ανάκλιντρο μιας τραπεζαρίας.  ΄Εδώ τα υπόγεια νήματα μας οδηγούν στον ΄Ιψεν και το ψυχαναλυτικό του δαιμόνιο, που προμηνύει τον Φρόϋντ.

Η Φλαντρώ παλεύει σκληρά με τα πάθη της. Τυραννιέται και κατατρύχεται απ΄ αυτά. Το υποσυνείδητό της είναι ηφαίστειο εν ενεργεία. Η Φλαντρώ είναι ρόλος ΤΕΛΕΙΟΣ. Ενσωματώνει την πανουργία της Κλυταιμνήστρας, τον ίμερο της Φαίδρας, την ζήλεια της Μήδειας και την εκδικητικότητα της Ηλέκτρας.

Τα βασικά υλικά του έργου είναι φτιαγμένα από τα εργαλεία της Αρχαίας Τραγωδίας. Και ως εκ τούτου, ΚΑΘΑΡΣΙΣ υπάρχει…»

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΜΑΙΡΗΣ ΡΑΖΗ

‘Όταν ξεκίνησα να μελετάω το έργο και να διαβάζω τις αναλύσεις των κριτικών, κατάλαβα γιατί η Φλαντρώ δεν ανεβαίνει συχνά. Η αποκρυπτογράφηση του κειμένου και του ρόλου μου επεφύλαξε εκπλήξεις. Είναι μια ηρωίδα θηριώδης, ένα θηλυκό που αγνοεί την μητρότητα της, τους νόμους της φύσης και του μέτρου. Είναι θύμα του πόθου, του πάθους και της ζήλιας της. Μια γυναίκα που αγαπάει πολύ τον άντρα, άλλωστε το λέει και το όνομα της Φλαντρώ που σημαίνει φίλανδρος από το ‘άντρας’ και ‘φιλώ’.

Τη Φλαντρώ την αγάπησα κι εγώ βαθιά, χαίρομαι που την συνάντησα. Την δικαιολογώ γιατί είναι μία γυναίκα βασανισμένη. Τον άντρα που αγαπούσε, τον έχασε πολύ νέα όταν ήταν έγκυος στην πρώτη της κόρη. Ο δεύτερος άντρας της ένας μέθυσος, την έδερνε, την απατούσε, τη μαχαίρωσε και την ανάγκασε να μεγαλώσει το νόθο παιδί του. «Ώ αγκωνάρια αυτού του αρχοντικού μιλήστε και πέστε, τι τράβηξε μια αρχόντισσα από έναν ελεεινό, έναν κακούργο, έναν φονιά…»  Ελπίζω να αγαπήσει και το κοινό την τραγική αυτή ηρωίδα.