Γαϊδουράγκαθα, βότανο παν-φάρμακο

Για το συκώτι, την καρδιά, το στομάχι
Άλλα ονόματα. Κουράγκαθο, Αγκάβατος. Ονόπαρδο. Αγιάγκαθο, Κνίκος, Καλάγκαθο κορδοσέντο,
Καρδισαντο. Άθαρτος, ΚορνηλιαΕπιστημονικές ονομασίες: Silybum marianum, Onopordon. Centaurea benedicta. Cricus benedictus.
Στη γενική ονομασία γαϊδουράγκαθα ανήκουν αρκετά αυτοφυή «αδελφάκια» με τις ίδιες ιδιότητες, από τις οποίες περιγράφω τις σπουδαιότερες.Χρήσιμα μέρη. Φύλλα, κλαδιά, λουλούδια, διαφόρων χρωμάτων από Βυσσινιά μέχρι κιτρινόλευκα, και σπόροι, ρίζες.

Πού τα βρίσκουμε: κάθε ακαλλιέργητη περιοχή με ξερό, απότιστο έδαφος έχει αρκετά γαϊδουράγκαθα (αντίθετα, στις καλλιεργημένες περιοχές τα φυτοφάρμακα και τα ζιζανιοκτόνα κάνουν τέτοια κατα στροφή σε όλα τα βότανα, που κινδυνεύουμε από ευλογημένη χώρα των βοτάνων να μεταβληθούμε σε χώρο ηλιθίων, όταν θ αναγκαστούμε να εισάγουμε ακόμα και χαμομήλι όπου βρείτε πάντως γαϊδουράγκαθα πριν ξεσταχυάσουν, από Απρίλιο μέχρι Αύγουστο, κόψτε μερικά με ψαλίδι, πιάστε τα με γάντια ξέραντετα στη σκιά και φυλάξτε τα σε μεγάλο γυάλινο βάζο.

Δραστικές ουσίες. Οι σπόροι τους περιέχουν φλαβονικό, γλυκοσίδια Σιλυμαρίνη, Τυραμίνη, Ισταμίνη, αιθέριο λάδι, Κινικίνη, άλατα μηλικού οξέος, Νιτρικό κάλιο, χλωροφύλλη και διάφορα ιχνοστοιχεία.

Ιδιότητες – Ενδείξεις:

Χολαγωγό, που συνιστάται σε κάθε αρρώστια του ήπατος Ηπατίτιδα, ίκτερο, πέτρες στη χολή. Πικρό ορεκτικό (αλλά σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει διάρροια) και τονωτικό για εξασθενημένους από διαλείποντες πυρετούς, Είναι αιμοστατικό σε ρινορραγία, βαριά έμμηνα, πληγές.

Στα Ομοιοπαθητικά φαρμακεία θα βρείτε βάμματα από σπόρους γαϊδουράγκαθών για παθήσεις του ήπατος ίκτερο, ηπατίτιδα χολολιθίαση και για πλευρίτιδες, αρθριτικά, περιτονίτιδα, βρογχίτιδα, βήχα, κ.α. Στη Γερμανία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ίκτερου και σε πλευρίτιδα και με ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ σε χιονίστρες και πληγές.

Η Λαϊκή θεραπευτική χρησιμοποιεί το αφέψημα του αγιάγκαθου (cnicus benedictus), με ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ως αποχρεμπτικό, εμετικό, εφιδρωτικό, αντιπυρετικό, και ταινιοκτόνο.

Ο Gerard γράφει για το γαϊδουράγκαθο ότι διώχνει τη μελαγχολία κι όλες τις αρρώστιες που έχουν σχέση με αυτήν».

Ο Culpepper συνιστούσε το έγχυμα από φρέσκια ρίζα και σπόρους γαϊδουράγκαθου για τον θρυμματισμό και την απομάκρυνση της πέτρας ουρικού οξέος από τα νεφρά και για την υδρωπικία (με εσωτερική και εξωτερική ταυτό χρονα χρήση). Δηλαδή να πίνουμε έγχυμα και να το βάζουμε ως κομπρέσα στο δεξί μέρος της κοιλιάς, όπου βρίσκεται το συκώτι. Επίσης συνιστούσε να τρώμε την άνοιξη βραστά γαϊδουράγκαθα για αποτοξίνωση του οργανισμού.

Ο Μ. Μεσσεγκέ το θεωρεί αποτελεσματικό φάρμακο για πολλά είδη αλλεργίας, για τη ναυτία σε πλοίο, σε αεροπλάνο, σε αυτοκίνητο, για το άσθμα, για την αλλεργική καταρροή που φέρνει η γύρη. «Καμιά απ’ αυτές τις ενοχλήσεις) λέε «δεν αντέχει για πολύ τη συστηματική χρήση αγιάγκαθουν.

Οι Mettheolus και Fuschius έγραψαν ότι «το Chicus benedictus δυναμώνει τα κύρια όργανα του σώματος μυαλό, καρδιά, νεφρά, συκώτι, στομάχι, πνεύμονες.
Προκαλεί εφίδρωση, καθαρίζει τον οργανισμό από μολυσματικούς παράγοντες».

Πώς χρησιμοποιείται: τα φύλλα του ξεραμένα και σε μορφή σκόνης συνιστώνται στις μητέρες που θηλάζουν (για περισσότερη γαλακτο- φορία) και στα παιδιά με παράσιτα εντέρου (να πίνουν τη σκόνη με λίγο νερό)

Ως αφέψημα βράζουμε 30 γραμ. σε ένα λίτρο νερό. Για ίκτερο 50 ως 100 γραμ. σε ένα λίτρο νερό, (3 φλιτζάνια τη μέρα). Το ίδιο για γαργάρες, πλύσεις και επιθέματα σε έλκη και πληγές.

Σαν έγχυμα: μουλιάζουμε 30 γραμ. ξεραμένο αγιάγκαθο σε 4 φλιτζάνια νερό που πίνουμε σε δόσεις κρασοπότηρου, είναι τονωτικό καθαρίζει το αίμα, κατεβάζει τον πυρετό.

Μπορείτε επίσης να φτιάξετε έγχυμα ή αφέψημα φύλλων αγιάγκαθου για τονωτικό, καθαρτικό του αίματος, διουρητικό και αντιπυρετικό με μια χούφτα φρέσκα φύλλα και μισή χούφτα ξερά σε δυόμισι φλιτζάνια νερό.

Το μοιράζετε στα δύο και τα πίνετε πριν τα γεύματα.

Για ασθένειες του ήπατος ή για κυκλοφορικά προβλήματα, βράζουμε ένα φύλλο αγιάγκαθου ή μια μικρή ρίζα ή 3 πρέζες σπόρους (μια πρέζα είναι όσο πιάνουμε από το σωρό με τον δείκτη και τον αντίχειρα) σε ένα λίτρο νερό. Πίνουμε 2-3 φλιτζάνια τη μέρα.

Για ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ κοπανίζουμε ξεραμένα γαϊδουράκανθα με κίτρινα λουλούδια, να γίνει σκόνη και τη βάζουμε σε πληγές και καρκινικά έλκη (Μ Grieve), (γιατρός Ι. Χαβάκης).

Για τον ψευδάνθρακα («κακό σπυρί») οι πρακτικοί βοτανολόγοι κοπανάνε ρίζες γαϊδουράγκαθων, τις βάζουν στο σπυρί, το δένουν με γάζα 4-5 ώρες, για να ωριμάσει και ν’ ανοίξει.